«Прессӑн ылтӑн фончӗ–2016» Пӗтӗм Раҫҫейри конкурса иртнӗ ҫул вӗҫӗнчех пӗтӗмлетрӗҫ-ха. Ҫапах та ку паллӑна тивӗҫнисене кӑҫал унпа усӑ курма ирӗк панине кура ҫав ятлӑ хаҫат-журнала пӗлтерме эпир кая юлман тесе шухӑшлатпӑр. Конкурса «Журналист» издательство ҫурчӗ йӗркелет.
Сӑмах май каласан, ылтӑн паллӑна тивӗҫнине тӗрлӗрен хаклакан-йышӑнакансем пур-ха. Ара, кирек епле парнен те, енчен вӑл йышлӑ пулсан, сумӗ чакать-тӗр ҫав. Юрӗ, сӑмахӑмӑр ун пирки мар.
Конкурса 268 кӑларӑм хутшӑннӑ. Вӗсем — ҫӗршывӑн тӗрлӗ кӗтесӗнче тухса тӑракан пичет кӑларӑмӗсем.
Конкурса тӑратнӑ хаҫат-журнала конкурс комиссийӗ виҫӗ степеньлӗ паллӑпа хакланӑ. Пирӗн республикӑри виҫӗ хаҫат: «Советская Чувашия», «Алатырские вести» тата Вӑрнар районӗнчи «Ҫӗнтерӳ ҫулӗ» — иккӗмӗш степеньлине тивӗҫнӗ.
Тӑхӑр хаҫат виҫҫӗмӗш степеньлӗ паллӑ хуҫисем пулса тӑнӑ. Вӗсен хушшинче чӑваш парламенчӗн «Республика» хаҫачӗ, Ҫӗнӗ Шупашкарти «Грани», Муркаш районӗнчи «Ҫӗнтерӳ ялавӗ», Етӗрне районӗнчи «Ӗҫ ялавӗ», Шупашкар районӗнчи «Тӑван Ен», Ҫӗрпӳ районӗнчи «Цивильский вестник», Елчӗк районӗнчи «Елчӗк Ен» хаҫачӗсем, «Агромаш» тата «Моя Империя» журналсем.
Кӑрлачӑн 6-мӗшӗнче Ҫӗнӗ Шупашкарта кӗрешӳ енӗпе Пӗтӗм тӗнчери «Чемпионсен хӗллехи кубокӗ» иртнӗ. Ӑна «Чӑваш Енре канма вӑхӑт» проектпа килӗшӳллӗн йӗркеленӗ
Олимп резервӗсен ачасемпе ҫамрӑксен 3-мӗш спорт шкулӗнче иртнӗ мероприятие сумлӑ хӑнасем хутшӑннӑ: ЧР Патшалӑх Канашӗн депутачӗ Сергей Михеев, ЧР спорт министрӗ Сергей Шелтуков, Ҫӗнӗ Шупашкар хула пуҫлӑхӗ Олег Матвеев, хула администрацийӗн пуҫлӑхӗ Олег Бирюков, «Любэ» ушкӑнӑн бас-гитарисчӗ Павел Усанов (вӑл Ҫӗнӗ Шупашкарта ҫуралса ӳснӗ) тата ыттисем.
Турнирта сакӑр тупӑшу пулнӑ. Унта Чулхула, Хусан, Чӗмпӗр, Раҫҫейӗн ытти хулисенчи спортсменсем вӑй виҫнӗ.
Кӑҫал Раҫҫейре кино ҫулталӑкӗ. Ҫавна май ҫӗнӗ шупашкарсемшӗн ҫулталӑк ӑнӑҫлӑ пуҫланнӑ темелле. Кӑрлач уйӑхӗн 1-мӗшӗнче хулара кинотеатр уҫӑлнӑ.
Унчченхи «Атӑл» кинотеатр вырӑнӗнче «Тетерин Фильм» ятли уҫӑлнӑ. Унӑн директорӗ — Ольга Тетерина кинопродюсер. Хальлӗхе виҫӗ зала хӑтлӑлатнӑ, ҫӗнӗ экрансем лартнӑ. Тепӗр икӗ зала хута яма палӑртнӑ. Ҫапла пилӗк зал ӗҫлӗ. Ку расписание ҫынсемшӗн меллӗ тума май парӗ.
Кинотеатр кӑрлачӑн 1-мӗшӗнче уҫӑлнӑ. Малтанах унта «Самый лучший день» (чӑв. Чи лайӑх кун) фильм кӑтартнӑ.
Ҫитес ҫул пуҫламӑшӗнче Чӑваш Ен халӑхне интереслӗ самантсем кӗтеҫҫӗ. Кун пирки йӑлтах «Чӑваш Енре канма вӑхӑт» Ҫӗнӗ ҫул порталӗнче пӗлме пулать.
Кӑрлач уйӑхӗнче каникул вӑхӑтӗнче республикӑра пурӑнакансем тата хӑнасем районсемпе, хуласемпе паллашма пултарӗҫ. «Пӗр район юмахӗ» ҫулҫӳрев Ҫӗнӗ Шупашкарта, Сӗнтӗрвӑрри районӗнче, Ҫӗрпӳ, Шупашкар, Етӗрне районӗсенче пулӗ.
Пӗрне е пур района та ҫитсе курма май пулӗ. Ун хыҫҫӑн кашнине флаер-маршрут ҫине пичет лартса парӗҫ. 5 района, Ҫӗнӗ ҫул академине ҫитсе пур пичете те пухакана 2016 ҫулта Лакрей вӑрманне тата «Шупашкар-Арена» пӑр керменне ҫулталӑкӗпех тӳлевсӗр ҫӳремелли абонемент парӗҫ.
Кӑрлачӑн 3-мӗшӗнче Сӗнтӗрвӑрри районне ҫитӗҫ. Тепӗр кунхине вара Етӗрне районӗнче пулӗҫ. Кӑрлач уйӑхӗн 5-мӗшӗнче Шупашкар районне ҫула тухӗҫ. Тепӗр кунхине хӑнасене Ҫӗнӗ Шупашкар кӗтсе илӗ. Ҫиччӗмӗш кунхине Ҫӗрпӳ районӗнчи Тихвин мӑнастирӗнче кӗлӗ иртӗ.
Чӑваш Енӗн Пурлӑх тата ҫӗр хутшӑнӑвӗн комитечӗ Ҫӗнӗ Шупашкарти «Грани» издательство ҫурчӗ» акционерсен обществӑн директорӗ — тӗп редакторӗ ӗс вырӑнӗ пирки сӗнӳсем йышӑнма пуҫланине пӗлтернӗ.
Асӑннӑ обществӑн устав капиталӗнче республика тӳпи 100 проценчӗпех иккен.
Издательство ҫуртне пырас шухӑшлӑ ҫыннӑн гражданла тата ӗҫ законодательствине пӗлмелле. Тата бухгалтер учетне те тӗшмӗртмелле. Аслӑ пӗлӳллӗ пулнине, ертсе пыракан должноҫре 5 ҫултан кая мар тӑрӑшни кирлӗ.
Ку пукан пирки тӗмсӗлекенсен хучӗсене кӑрлачӑн 11-мӗшӗ таран йышӑнӗҫ.
Маларах «Хыпар» издательство ҫурчӗн директорӗн — тӗп редакторӗн пуканне те ҫӗнӗ ҫын йышӑннине эпир пӗлтернӗччӗ.
Ӗнер Шупашкарти Богдан Хмельницкий урамӗнчи 127-мӗш ҫурчӗнчи 2-мӗш корпуса кивӗ те ишӗлекен ҫуртра пурӑнакан ҫынсене хваттер уҫҫи панӑ. Ҫӑра уҫҫине Чӑваш Енӗн Элтеперӗ Михаил Игнатьев хӑй тыттарнӑ. Ҫӗнӗ ҫурта пурӑнма куҫнӑ тӑрӑх ҫемьене Михаил Васильевич саламланӑ, пурне те туслӑхпа юратура пурӑнма ырлӑх-сывлӑх телей суннӑ.
Унта вӑл ҫынсене кивӗ ҫуртсенчен ҫынсене куҫарма пӗтӗмпе 5 млрд тенкӗ пӑхса хӑварнине, укҫа-тенкӗне тупма ҫӑмӑлах маррине пӗлтернӗ. Апла пулин те халӑх ыйтӑвне вӑхӑтра татса пама тӑрӑшнине асӑнса хӑварнӑ. Ку хутӗнче тӑхӑр ҫемье хӑтлӑ хваттерлӗ пулнӑ.
Ҫав вӑхӑтрах кивӗ хваттерте нушаланакансем те ҫук мар-ха. Вӗсенчен пӗр тӗслӗхӗ пирки Чӑваш халӑх сайчӗ паян кӑна пӗлтерчӗ.
Аса илтеретпӗр, унта сӑмах Ҫӗнӗ Шупашкарти Коммунистсен урамӗнчи 35-мӗш ҫурт пирки пырать.
Сӑнсем (8)
Ҫӗнӗ Шупашкарти пӗр ҫуртра пурӑнакансем хӑрушлӑхра темелле. Вӗсен ҫурчӗ кӗҫ-вӗҫ йӑтӑнса анма пултарать. Тӗрӗссипе, майӗпен арканма тытӑннӑ ӗнтӗ вӑл.
Ҫынсем камран пулӑшу ыйтмаллине пӗлмеҫҫӗ. Ара, ҫурта авариллӗ тесе йышӑнман. Пурӑнмалли условисем питӗ япӑх. Кирпӗч ҫурӑлать, мачча йӑтӑнать, путвалта — шыв.
Кунашкал ҫурт — Коммунист урамӗнче. 35-мӗш ҫурт вӑл. Халӑх ҫурта авариллисен йышне кӗртмешкӗн тахҫанах талпӑнать. 2010 ҫулхи документсемпе килӗшӳллӗн, унта юсав тунӑ. Анчах ку хут ҫинче кӑна мар-ши? Кирпӗч нӳрӗ, никӗс йӗпенет — шурлӑхри пекех пурӑнаҫҫӗ ҫынсем.
Ҫурта 1978 ҫулта хӑпартнӑ. 2015 ҫулхи чӳк уйӑхӗн 25-мӗшӗнчи хутпа килӗшӳллӗн, ӑна йӗркеллӗ ҫурт тесех йышӑннӑ.
Вулакансене илӗртес тесе пичет кӑларӑмӗсем мӗн кӑна шухӑшласа кӑлармаҫҫӗ пулӗ! Ҫӗнӗ Шупашкар хулинче тухса тӑракан «Грани» хаҫат ҫак кунсенче «Чи вулакан троллейбус» акци йӗркеленӗ. 54-мӗш маршрутпа ҫула тухнӑскерте мӗнпур ҫын асӑннӑ хаҫата вуласа пынӑ.
Хулара пурӑнакан Лариса Лебедева хаҫата ахаль те мӗн пуҫласа вӗҫне ҫитиччен вулатӑп тесе каланӑ. Хулара пурӑнакан тепӗр ҫын, Зоя Фадеева, журналистсене хаҫат кӑсӑклӑ тухма пуҫларӗ тесе хаваслантарнӑ. Электроаппаратура савутӗнче 28 ҫул ӗҫленӗ Валентина Николаевна хӗрарӑм спутник-хулана 2006 ҫулта куҫса пынӑ хыҫҫӑн кашни ире «Грани» вуланинчен тытӑнатӑп тесе ӗнентернӗ.
«Чи вулакан троллейбус» черетлӗ акцие хаҫатҫӑсем ыран 55 маршрутра кӑнтӑрла тӗлнелле ирттерӗҫ.
Республикӑн конкурентлӑ политика тата тариф енӗпе ӗҫлекен патшалӑх служби ҫитес ҫул валли ҫул укҫине хӑпартассине пӑхса тухмассине пӗлтернӗ. Ҫакна вӑл пассажирсене турттарассин тарифӗсене пӑхса тухма заявлени пулманнипе сӑлтавланӑ. Ырӑ хыпара REGNUM информаци агентстви пӗлтерет.
Общество транспортӗнчи хаксене унччен пӗлтӗрхи пуш уйӑхӗн 1-мӗшӗнчен хӑпартнӑччӗ. Троллейбусри хак ун чух 1 тенкӗ хӑпарса 15 тенке ҫитрӗ, Шупашкарти «маршруткӑсенче» 16 тенкӗрен тӳрех 20 тенке ҫитерчӗҫ. Шупашкар тӑрӑх автобуспа ҫӳреме 16 тенкӗ тӳлемелле.
Ҫул укҫине хӑпартнине пире, пассажирсене, турттарма тӑкаклипе сӑлтавларӗҫ. Кун пирки ЧР конкурентлӑ политика тата тариф службине Шупашкарти тата Ҫӗнӗ Шупашкарти троллейбус управленийӗсем, «Чӑвашавтотранспорт» предприяти тата уйрӑм виҫӗ перевозчик пӗлтернӗ. Тарифсене ҫирӗплетекен ведомство шутласа кӑларнӑ тӑрӑх, чӑн та, тӑкаклах пулса тухма пултарнӑ. Хака ӳстермесен Шупашкарти троллейбус предприятийӗ кӑҫал 124 миллион тенкӗ тӑкак курма пултаратчӗ, Ҫӗнӗ Шупашкарти — 20 миллион тенкӗ, «Чӑвашавтотранс» — 185 миллион тенкӗ.
Нумаях пулмасть Йӗпреҫри 2-мӗш вӑтам шкулта «Федерацин патшалӑх вӗренӳ стандарчӗпе килӗшӳллӗн вырӑсла тӗп пӗлӳ паракан шкулӗнче чӑваш чӗлхипе литературине вӗрентесси» ятпа стажировка иртнӗ.
Стажировкӑна республикӑн вӗренӳ институчӗн чӑваш чӗлхипе литератури кафедри йӗркеленӗ.
Пӗлӗве ӳстерме 108 сехетлӗ программӑпа дистанци курсне куҫамлӑ вӗҫлекенсем пухӑннӑ. Шупашкар, Ҫӗнӗ Шупашкар, Улатӑр хулисенчи тата Пӑрачкав, Улатӑр, Ҫӗрпӳ, Йӗпреҫ, Шупашкар, Шӑмӑршӑ, Куславкка, Муркаш, Сӗнтӗрвӑрри, Тӑвай районӗсен чӑваш чӗлхипе литератури вӗрентекенӗсем инҫе ҫула хаваспах тухни пирки Вӗренӳ инстиутчӗ пӗлтерет.
Пӗлӗве ӳстермелли курсра вӗренекенсем валли А.А. Ядрицова «Н.И. Ашмарин — чӑваш чӗлхине тӗпчекен», А.А. Такина «Чӑваш чӗлхи урокӗсенче усӑ куракан хальхи технологисем», Г.М. Назарова «Анатолий Гин методикипе хатӗрленӗ урок конструкцийӗ», Г.Д. Карсакова «Чӑваш чӗлхи урокӗсенче юрӑпа усӑ курни» темӑсемпе ӑсталӑх урокӗсем ирттернӗ.
Сӑнсем (7)
-1.7 °C